Το βιογραφικό σημείωμα αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία αυτοπαρουσίασης, που πιθανό θα σας ζητηθεί και στη διαδικασία επιλογής για μεταπτυχιακές σπουδές ή υποτροφίες. Ουσιαστικά, πρόκειται για μια συνοπτική αλλά εμπεριστατωμένη παρουσίαση των γνώσεων, των εμπειριών και των ικανοτήτων σας.

Στόχος του βιογραφικού είναι να προσελκύσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη, να δημιουργήσει μία θετική εικόνα για εσάς και να τον βοηθήσει στη διαδικασία επιλογής. Ένα αποτελεσματικό βιογραφικό πρέπει να πείσει την επιτροπή του μεταπτυχιακού ή της υποτροφίας ότι έχετε το κατάλληλο προφίλ ενός πετυχημένου υποψηφίου και υπ’ αυτή την έννοια να σας βοηθήσει να ξεχωρίσετε από τους υπόλοιπους υποψηφίους.

Καθώς ο υπεύθυνος για την επιλογή αφιερώνει το ανώτερο 1-2 λεπτά για την ανάγνωση ενός βιογραφικού σημειώματος, ένα πετυχημένο βιογραφικό σημείωμα θα πρέπει να παρουσιάζει με σύντομο, λιτό αλλά περιεκτικό τρόπο όλες τις εμπειρίες και τα προσόντα σας.

Οι Γάλλοι παρομοιάζουν το βιογραφικό σημείωμα, ως ένα επίσημο φόρεμα για τις κυρίες. Λένε, «Ποτέ δεν πρέπει να φορεθεί για δεύτερη φορά». Με αυτό τον τρόπο θέλουν να τονίσουν ότι για κάθε θέση που διεκδικείτε οφείλετε να συντάσσετε ένα ξεχωριστό βιογραφικό σημείωμα όπου η παρουσίαση των προσόντων θα εστιάζεται στη συγκεκριμένη θέση και για το συγκεκριμένο φορέα.

Δεν υπάρχει μία έτοιμη και χρυσή λύση για τη σύνταξη του βιογραφικού σας σημειώματος. Και αυτό γιατί το βιογραφικό σημείωμα δεν είναι αίτηση. Δεν υπάρχουν δηλαδή προκαθορισμένες ενότητες τις οποίες εσείς θα πρέπει να συμπληρώσετε με τα δικά σας στοιχεία. Αντίθετα, χρειάζεται να είστε δημιουργικοί, να σκεφθείτε, να αξιολογήσετε και να αποφασίσετε πως θέλετε να προβάλλετε καλύτερα τα προσόντα και τις γνώσεις σας, ποιες ενότητες θέλετε να δημιουργήσετε και τι είναι σημαντικό να τονίσετε στο κάθε βιογραφικό που συντάσσετε ανάλογα με το στόχο και το φορέα που το απευθύνετε.

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΣΠΟΥΔΕΣ

Απαραίτητες θεματικές ενότητες ενός βιογραφικού σημειώματος αποτελούν τα προσωπικά σας στοιχεία, η εκπαίδευσή σας και η εμπειρία σας.  Όλες οι άλλες θεματικές ενότητες (π.χ. στόχος, ξένες γλώσσες, διακρίσεις, δημοσιεύσεις κτλ.) καταγράφονται προαιρετικά σε ένα βιογραφικό και εξαρτώνται άμεσα από τις γνώσεις και τις ικανότητές σας.  Δεν είναι απαραίτητο να έχετε στοιχεία για όλες τις θεματικές ενότητες. Επιπλέον, μπορείτε να δημιουργήσετε και άλλες θεματικές ενότητες, οι οποίες θα ταιριάζουν περισσότερο με τα προσόντα που διαθέτετε και με το σύνολό της προσωπικότητά σας. Η σειρά παρουσίασης των ενοτήτων επίσης εξαρτάται από τα κριτήρια επιλογής και τα προσόντα που είναι σημαντικά για τη θέση που διεκδικείτε.

Προσωπικά στοιχεία

Αναφέρετε ολόκληρο το ονοματεπώνυμό σας, διεύθυνση, τηλέφωνο, ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (e-mail) και υπηκοότητα (εφόσον κάνετε αίτηση στο εξωτερικό).  Προαιρετικά στοιχεία αποτελούν: η ημερομηνία γέννησης, η οικογενειακή κατάσταση και ο τόπος γέννησης. Τα στοιχεία αυτά αναφέρονται δηλαδή στην περίπτωση που θεωρούμε ότι θα επηρεάσουν θετικά την επιλογή μας. Οι άνδρες καλό θα ήταν να αναφερθούν στη στρατιωτική τους θητεία, εφόσον την έχουν ολοκληρώσει.

Στόχος σταδιοδρομίας

Η ενότητα αυτή είναι προαιρετική. Σημειώστε σε μία πρόταση που δεν πρέπει να ξεπερνά 2-3 σειρές σε ποιο μεταπτυχιακό πρόγραμμα διεκδικείτε θέση. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζετε ότι γνωρίζουν για ποιο μεταπτυχιακό πρόγραμμα έχετε θέση υποψηφιότητα ώστε ακόμη κι αν υπάρχει σύγχυση με τα δικαιολογητικά, σε ποιο τομέα θα πρέπει να προωθήσουν την υποψηφιότητά σας. Επιπλέον, δείχνετε ότι έχετε συντάξει το βιογραφικό σας σημείωμα ειδικά για το συγκεκριμένο πρόγραμμα κι έχετε ξεκάθαρο στόχο.

Παραδείγματα:

• Διεκδίκηση θέσης στο Διατμηματικό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα «Αναστήλωση Ιστορικών Μνημείων» του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Εκπαίδευση

Ξεκινήστε από τον πιο πρόσφατο ή το πιο σημαντικό τίτλο σπουδών.

Οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται είναι:

• Έτος έναρξης και λήξης σπουδών (σε περίπτωση που είναι σε εξέλιξη, σημειώνεται «…-σήμερα»)
• Τίτλος σπουδών και ειδίκευσης
• Τμήμα, Σχολή και Εκπαιδευτικό ίδρυμα 

Στην ενότητα αυτή, με τον ίδιο τρόπο θα αναφέρετε και τυχόν συμμετοχή σας στο πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών ERASMUS. Καθώς στόχος του συγκεκριμένου βιογραφικού σημειώματος είναι η συνέχιση των σπουδών σας, καλό θα είναι να αναφέρετε και τα μαθήματα που επιτυχώς παρακολουθήσατε στο πλαίσιο του προγράμματος ERASMUS.

Συναφής ακαδημαϊκή δραστηριότητα

Η ενότητα αυτή μπορεί να περιλαμβάνει πληροφορίες για ακαδημαϊκές εργασίες που έχετε εκπονήσει σε θέματα συναφή με το γνωστικό αντικείμενο των μεταπτυχιακών σπουδών, για συναφή μαθήματα που έχετε παρακολουθήσει και στα οποία θέλετε να δώσετε ιδιαίτερη έμφαση (ιδιαίτερα στην περίπτωση που δεν καταθέτετε αναλυτική βαθμολογία, ή αιτείστε τη συμμετοχή σε μεταπτυχιακό πρόγραμμα ενός άλλου Τμήματος ή Πανεπιστημίου από αυτό που αποφοιτήσατε) ή / και πληροφορίες για συμμετοχή σας σε ερευνητικά προγράμματα, θερινά σχολεία κ.α.

Διακρίσεις - υποτροφίες

Αναφέρετε τις υποτροφίες ή άλλες διακρίσεις που σας απονεμήθηκαν, το φορέα και το λόγο της διάκρισης.

Δημοσιεύσεις - ανακοινώσεις

Αυτές είναι δύο ξεχωριστές ενότητες, τις οποίες συμπληρώνετε εφόσον έχετε δημοσιεύσει εργασίες σε κάποιο επιστημονικό ή άλλο περιοδικό ή εφόσον έχετε παρουσιάσει μια επιστημονική ή άλλη εργασία σε κάποιο συνέδριο ή σεμινάριο.  Ο τρόπος που καταγράφετε τις πληροφορίες είναι: ονοματεπώνυμο συγγραφέα-εων, τίτλος εργασίας, τίτλος περιοδικού, τεύχος και αριθμός σελίδων (όταν πρόκειται για δημοσίευση) ή τίτλος εργασίας, ονοματεπώνυμο συγγραφέα-εων, συνέδριο, φορέας υλοποίησης, τόπος και ημερομηνίες (όταν πρόκειται για ανακοίνωση σε συνέδριο).         Για παράδειγμα:

• Παπαδοπούλου, Μ. (1998) «Ταυτότητες φύλου στην Κοινωνική Ψυχολογία», Ψυχολογία & Φύλο, 8(4): 91-113.
• «Γραφείο Διασύνδεσης Α.Π.Θ. και φοιτητές ή απόφοιτοι με ειδικές ανάγκες», Παπαδοπούλου, Μ., Ημερίδα: «Πανεπιστημιακές Σπουδές των Νέων με Ειδικές Ανάγκες», Επιτροπή Κοινωνικής Πολιτικής Α.Π.Θ., Τελόγλειο Ίδρυμα, Θεσσαλονίκη, 27 Φεβρουαρίου, 2002.

Συνεχής κατάρτιση / επιμόρφωση

Επειδή θέλετε να δώσετε έμφαση στο ενδιαφέρον σας για συνεχή επιμόρφωση, είναι θετικό να σημειώσετε την παρακολούθηση και συμμετοχή σας σε σεμινάρια, προγράμματα κατάρτισης, συνέδρια, ημερίδες κά που σχετίζονται με το γνωστικό αντικείμενο του προγράμματος που θέλετε να παρακολουθήσετε.

Αναφέρετε αναλυτικά, κατά φθίνουσα χρονολογική σειρά ή ξεκινώντας από το πιο σημαντικό:

Ημερομηνίες διεξαγωγής, μορφή επιμόρφωσης (πχ Σεμινάριο, Συνέδριο) τίτλο ( με πλάγια γράμματα), φορέα και τόπο διεξαγωγής. Εφόσον το πρόγραμμα κατάρτισης διήρκησε περισσότερο από 100 ώρες, μπορείτε να αναφέρετε και τη διάρκειά του.

Για παράδειγμα: 9-11/12/2005               Συνέδριο: «Φύλο, Χρήμα και Ανταλλαγή», Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Μυτιλήνη.

Επαγγελματική εμπειρία

Αναφέρετε κάθε μορφή απασχόλησης και επαγγελματικής δράσης όπως μισθωτή, εθελοντική εργασία, πρακτική άσκηση, καλοκαιρινή απασχόληση, εργασία σε οικογενειακή επιχείρηση κ.ά. Σε πολλά μεταπτυχιακά προγράμματα η πρότερη επαγγελματική εμπειρία είναι απαραίτητο κριτήριο για την επιλογή σας ενώ σε όλα τα μεταπτυχιακά προγράμματα, τυχόν εργασιακή εμπειρία συναφής με το αντικείμενο αξιολογείται θετικά.

Σημειώνετε και περιγράφετε:

• Χρόνος απασχόλησης
• Εταιρεία, επιχείρηση ή φορέα απασχόλησης
• Θέση Εργασίας ή τίτλο
• Αρμοδιότητες και καθήκοντα που περιλάμβανε (ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ Ή ΡΗΜΑΤΑ ΔΡΑΣΗΣ)

Ξένες γλώσσες

Αναφέρετε τις γλώσσες, το επίπεδο γνώσης σας και το πτυχίο που πιθανόν έχετε. Σημειώνετε πρώτα τη γλώσσα που γνωρίζετε καλύτερα. 

Άλλες γνώσεις

Στην ενότητα αυτή αναφέρετε εξειδικευμένες γνώσεις που δεν καλύφθηκαν σε προηγούμενες ενότητες, όπως γνώσεις Η/Υ καθώς και τα προγράμματα που γνωρίζετε. Επίσης, μπορείτε να συμπεριλάβετε πληροφορίες για ειδικές γνώσεις σε θέματα του αντικειμένου σας (όπως γα παράδειγμα γνώση νοηματικής γλώσσας, γνώση χορήγησης και αξιολόγησης διαγνωστικών κλιμάκων εκτίμησης της προσωπικότητας, της νοημοσύνης κλπ, γνώσεις μηχανογραφημένης λογιστικής, δίπλωμα οδήγησης κά). Εάν έχετε μόνον γνώσεις Η/Υ, μπορείτε να ονομάσετε την ενότητα «Γνώσεις Η/Υ», αντί για «Άλλες γνώσεις».

Μέλος επαγγελματικών / επιστημονικών συλλόγων (προαιρετικά)

Στην ενότητα αυτή αναφέρετε τη συμμετοχή σας σε επιστημονικούς συλλόγους ή επαγγελματικές ενώσεις και τυχόν άδειες ασκήσεως επαγγέλματος που κατέχετε.

Δραστηριότητες / προσωπικά ενδιαφέροντα

• Συμμετοχή σε συλλόγους, οργανισμούς, ομάδες
• Αθλητισμός, μουσική, δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου
• Εθελοντική δράση

Αποφύγετε : Συμμετοχή σε πολιτικούς ή θρησκευτικούς συλλόγους

Δεξιότητες (προαιρετικά)

Στην ενότητα αυτή μπορείτε να παρουσιάσετε τις δεξιότητες που έχετε αναπτύξει και τα χαρακτηριστικά προσωπικότητας που πιστεύετε ότι είναι σημαντικά για την επιτυχή παρακολούθηση του μεταπτυχιακού προγράμματος και την μελλοντική άσκηση των αρμοδιοτήτων σας.

Συστατικές επιστολές

Πρόκειται για επιστολές που συντάσσονται από ανθρώπους που γνωρίζουν τα επαγγελματικά ή εκπαιδευτικά σας προσόντα, απευθύνονται προσωπικά στον υπεύθυνο ή τα μέλη της επιτροπής του μεταπτυχιακού προγράμματος και σας συστήνουν για να συνεχίσετε τις σπουδές και να επιλεγείτε στο συγκεκριμένο μεταπτυχιακό πρόγραμμα.  Για το λόγο αυτό οι συστατικές επιστολές πρέπει να είναι πρωτότυπες και εχέμυθες.

Σε ένα βιογραφικό σημείωμα ουσιαστικά δεν μπορείτε να επισυνάψετε αντίγραφα συστατικών επιστολών, παρά μόνο να αναφέρετε ότι μπορείτε να ενημερώσετε τις συστάσεις σας να αποστείλουν συστατικές επιστολές, εφ’ όσον σας το ζητήσουν.  Για παράδειγμα: "Συστατικές επιστολές: διαθέσιμες εφόσον ζητηθούν".

Σε περίπτωση όμως που η αποστολή των συστατικών επιστολών είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την επιλογή σας στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα, χρειάζεται εκ των προτέρων να ενημερώσετε τους καθηγητές σας και να εξασφαλίσετε την αποστολή συστατικών επιστολών. Εφόσον έχετε ενημερώσει τις συστάσεις σας κι έχετε εξασφαλίσει ότι θα λάβετε ή έχετε ήδη λάβει τις συστατικές επιστολές για να τις προωθήσετε στην επιτροπή του μεταπτυχιακού προγράμματος, και τις επισυνάπτετε στην αίτησή σας, στην ενότητα αυτή σημειώνετε τα ονοματεπώνυμα, την ιδιότητα και τα στοιχεία επικοινωνίας  (διεύθυνση, τηλέφωνο, email) των ανθρώπων που σας συστήνουν.

Περισσότερες σχετικές οδηγίες μπορείτε να βρείτε στη σχετική ενότητα «Συστατική Επιστολή».